Zespół wstrząsu toksycznego (TSS) – co to jest, jakie są objawy i leczenie

Zespół wstrząsu toksycznego to rzadka, ale poważna choroba, którą można szybko rozpoznać i leczyć. Mimo, że nie występuje ona często, to warto wiedzieć coś na jej temat, żeby właściwie zareagować, jeśli zidentyfikujesz jej objawy.

Uważa się, że zespół wstrząsu toksycznego jest spowodowany przez produkujący toksyny szczep bakterii Staphylococcus Aureas, które powszechnie występują na skórze, w nosie, pod pachami, w okolicach krocza i w pochwie. Tak jak w przypadku innych rodzajów bakterii, mogą one żyć w ludzkim organizmie bez żadnych odczuwalnych objawów. Większość osób posiada naturalną zdolność zwalczania zespołu szoku toksycznego, jednak nie wszyscy. Istnieje niewielka grupa ludzi, która jest narażona na wystąpienie tej choroby. Jeśli na czas nie zostanie zastosowane odpowiednie leczenie, choroba ta może być śmiertelna.

Zachorować może każdy - mężczyźni, kobiety i dzieci. Nie jest to choroba zakaźna; nie możesz się nią zarazić od innych osób. Niektóre przypadki TSS są spowodowane infekcjami po ukąszeniach owadów, oparzeniach lub zabiegach operacyjnych.

Zdecydowanie bardziej na wystąpienie TSS narażone są kobiety. Dotyczy to w głównej mierze tych, które sięgają po tampony. Zespół wstrząsu toksycznego pojawia się u nich z dwóch powodów:

• namnażanie bakterii wywołujących gronkowca – pożywkę dla nich stanowi krew magazynowana w tamponie
• osłabienie bariery ochronnej układu odpornościowego

Ryzykiem wystąpienia TSS są również o wiele bardziej obarczone kobiety w połogu i po poronieniu.

Zespół wstrząsu toksycznego znacznie częściej pojawia się także u osób po zabiegach chirurgicznych. Wśród osób szczególnie narażonych na wystąpienie powikłań w postaci TSS znajdują się również osoby – zarówno kobiety, jak i mężczyźni – stosujący tzw. antykoncepcję mechaniczną. Mamy tu na myśli prezerwatywy, a także błony dopochwowe i kapturki naszyjkowe.

Ponadto na ryzyko wystąpienia TSS bardziej narażone są osoby z mechanicznymi uszkodzeniami skóry typu: rany, otarcia, oparzenia, odmrożenia. A także te

• cierpiące na przewlekłe infekcje górnych dróg oddechowych
• zakażone wirusem ospy wietrznej
• u których stwierdzono ogniska gronkowca złocistego – bardzo często są to dzieci

Sprawdź, jak dobrać właściwy rozmiar tamponu

Można jednak ograniczyć ryzyko wystąpienia zespołu wstrząsu toksycznego podczas okresu. Należy stosować tampon o najmniejszej chłonności, dopasowany do obfitości krwawienia oraz stosować go przemiennie z podpaskami.

Aby zminimalizować ryzyko TSS, ważna jest regularna zmiana tamponów, co 4 do 8 godzin. Nigdy nie noś tamponu dłużej niż 8 godzin! Pamiętaj również, żeby wyjąć ostatni tampon na końcu okresu.

Jak często zmieniać tampon? Sprawdź!

By uniknąć wystąpienia TSS, musisz w trakcie miesiączki szczególnie dbać o higienę. Oznacza to:

• częste podmywanie
• regularna zmiana bielizny – nawet tej niezabrudzonej
• utrzymywanie miejsc intymnych w czystości – możesz posłużyć się w tym przypadku chusteczkami lub płynami do higieny intymnej
• zastąpienie tamponów – wkładkami higienicznymi w ostatnich dniach miesiączki, kiedy krwawienie jest niemal znikome

Jeśli na Twoim ciele są jakieś rany – czy to pooperacyjne lub po wypadku – musisz jak najszybciej i najbardziej starannie je oczyścić i zabezpieczyć. Musisz też pamiętać, by utrzymywać je w czystości. Nie zapominaj też o zamianach opatrunków i o innych zabiegach pielęgnacyjnych.

Niektóre z objawów TSS przypominają objawy grypy, ale szybko mogą stać się bardziej poważne. Wśród nich znajdują się:

• podwyższona temperatura ciała (38,8°C lub wyższa)
• wymioty
• biegunka
• wysypka przypominająca oparzenie słoneczne
• bóle mięśni
• zawroty głowy
• omdlenia lub uczucie słabości podczas stania

Choroba ta może się powtórzyć, zatem jeśli u kobiety wystąpił zespół wstrząsu toksycznego, powinna ona skonsultować się z lekarzem przed ponownym zastosowaniem tamponów.

Prawidłowa diagnoza TSS polega na wykonaniu posiewu z miejsc, które mogą stanowić źródło zakażenia. Podstawę stanowi badanie krwi. Wymaz pobiera się również z nosa, gardła, ucha, dróg rodnych, płynu rdzeniowo – mózgowego, a także bezpośrednio ze skóry.

Szybkie rozpoznanie objawów TSS oraz natychmiastowe wdrożenie leczenia jest niezwykle ważne. W przeciwnym wypadku może dojść do groźnego w konsekwencjach rozwoju zakażenia.

Zawsze jest to leczenie szpitalne, a konkretną metodę dostosowuje się ściśle do rodzaju zakażenia. Zazwyczaj stosuje się następujące metody:

• dokładne oczyszczenie i zaopatrzenie rany
• wyrównanie poziomu płynów
• wyrównanie i kontrolowanie ciśnienia tętniczego krwi
• dializoterapia – w przypadku, kiedy doszło do zainfekowania nerek
• chirurgiczne usunięcie zakażonej tkanki
• wyrównanie poziomu jonów

Gdy stan chorego jest wyjątkowo ciężki, wówczas podawane są immunoglobuliny – przeciwciała zwalczające uwolnione przez bakterie gronkowca toksyny.

Należy też nadmienić, że każdorazowo stosowana jest też antybiotykoterapia. Wstępem zaś do samego wdrożenia leczenia stanowi usunięcie źródła bezpośredniego zakażenia.